BIP

Kolędowanie z turoniem

31-12-2015, 10:26 -- Barbara Dudek

 

Ka turoń chodzi, tam się sytko piykne rodzi.

Przemiynio się złe na dobre i nastajo lata scodre!

Ka turoń chodzi tam się chlebuś rodzi,

Kieby cisula turonia ujrzała nojlepse mlycko będzie dawała,

Ka dziywecki turoń skubie za rok będzie już po ślubie.

Ka turoniek zadkiym strzeli syjscy będziecie weseli!

 

 Tymi słowami obwieścił kolędnik przybycie po kolędzie Turonia – postaci, tyleż tradycyjnej i pochodzącej z pradawnych zwyczajów, co  i mającej w sobie niezwykłą moc powstania do nowego życia, słowem - odrodzenia po zimowym odpoczynku. Zwyczaj jest pozostałością dawnego obrzędu oprowadzania wołów po polach na wiosnę. Turoń to wykonany drewniany łeb z rogami i kłapiącą paszczą niesiony przez kolędnika przykrytego derką. Towarzyszą mu nie mniej magiczne postacie: żyd, dziad, handlarz i cyganka – wszyscy oni wróżą odwiedzonemu domostwu i jego mieszkańcom wszelaki dobrobyt zdrowie i powodzenie na cały przyszły rok. Żyd to symbol bogactwa i dobrego interesu, dziad i cyganka to i modlitwa i magiczne moce, które pomagają się symbolicznie odrodzić. Handlarz chce sprzedać gospodarzowi to niezwykłe zwierzę. Transakcja jednak nie dochodzi do skutku, bo turoń pada na ziemię, po to, aby z pomocą różnych zabiegów po chwili powstać i na nowo narodzić się do życia.

Wszystko to odbywa się w cudownym okresie Bożego Narodzenia - to wtedy turoń odwiedza domy. Zwłaszcza te, w których są panny na wydaniu.

Dzięki chłopakom z ostatnich klas sidzińskiego gimnazjum przywrócona została tradycja. Udało się ożywić jeden z dawnych zwyczajów i mieszkańcy naszej gminy mogą - po ok 40 latach przerwy - zobaczyć turonia i cały obrzęd, który mu od wieków towarzyszył.

Zaśpiewane stare pastorałki, życzenia inne od wszystkich, symbolicznie sypany owies i ten kłapiący paszczą niesforny TUROŃ niech dadzą wszystkim tylko dobro i radość!

(J.Czarny)

Powrót na górę