DOM REKOLEKCYJNY SŁUŻBY LITURGICZNEJ I RUCHU ŚWIATŁO-ŻYCIE ARCHIDIECEZJI KRAKOWSKIEJ „MAKSYMILIANUM” W BYSTREJ PODHALAŃSKIEJ
Historia obecnego Domu Rekolekcyjnego „Maksymilianum” w Bystrej Podhalańskiej, gdzie posługę pełnią Siostry Sercanki, związana jest z rodziną Stanisława Szewczyka1. On to jako, jeden z nielicznych Bystrzanów, w okresie zaborów opuścił wieś, podjął dalszą naukę w Krakowie, gdzie założył rodzinę i pracował w fabryce papierosów w Czyżynach. Urządzał również fabryki papierosów w Wilnie i Zabłotowie (obecnie na Ukrainie). Nie zerwał całkowicie ze swymi bystrzańskimi korzeniami i za zarobione pieniądze wybudował około 1922 roku w Bystrej na roli Traczowej okazałą willę. Willę poświęcał bp Anatol Nowak, udając się 12 czerwca 1923 roku z Osielca na wizytację parafii w Sidzinie.
Gdy ciężko zachorowała jego teściowa, pani Wiatrowicz, postanowił dom sprzedać, a uzyskane pieniądze przeznaczyć na jej leczenie. Willę zakupiło na ośrodek wczasowy Liceum Żeńskie im. Henryka Sienkiewicza z Krakowa. Rolę tę budynek pełnił przez wiele lat. Pod koniec 1940 roku, lekarz Stefan Walski2, za zezwoleniem władz okupacyjnych, zorganizował w willi szpital epidemiologiczny, który od 1943 roku nosił nazwę „Szpital Komunalny”. W szpitalu tym leczeni byli wszyscy potrzebujący pomocy medycznej. Po zakończeniu wojny działał tu ”Dom Dziecka” dla 50 dzieci pozbawionych lub opuszczonych czasowo przez rodziców. W latach 60- tych XX wieku w „willi” organizowane były kolonie dla dzieci pracowników Krakowskich Zakładów Sodowych „Solway”, w których podczas okupacji pracował Karol Wojtyła.
Pani Wiatrowicz wkrótce zmarła. Państwo Szewczykowie wybudowali na roli Matyaskowej drugą willę, w której zamieszkali wraz z jedyną córką Cecylią (1909- 2004). Po śmierci rodziców Pani Cecylia mieszkała tu samotnie. Z uwagi na wiek, stan zdrowia i samotność Pani Cecylia zabiegała w Kurii Krakowskiej, aby, zgodnie z życzeniem jej rodziców, dom mógł być wykorzystany na potrzeby kościelne. Starania te popierała również pochodząca z roli Matyaskowej, Pani Anna Radoń z d. Bachul, której syn Jacek jako kleryk zainteresował sprawą ks. Franciszka Chowańca, prefekta Seminarium Duchownego w Krakowie.
Dom oglądało kilka zgromadzeń zakonnych, lecz nie zdecydowało się na jego przejęcie. Po przedstawieniu sprawy przez ks. Franciszka Chowańca ks. kard. Karolowi Wojtyle, ten zadecydował „bierzcie” i polecił ks. F. Chowańcowi, „wykorzystanie domu i dobrej woli ofiarodawczyni dla celów Duszpasterstwa Służby Liturgicznej i Ruchu Światło-Życie”.
W 1975 roku Pani Cecylia, na prośbę ks. Antoniego Pawlity, proboszcza parafii NPM Królowej Polski w Podłężu, przyjęła po raz pierwszy w swoim domu w Bystrej Podhalańskiej młodzież na rekolekcje wakacyjne Służby Liturgicznej i od tego roku są tu organizowane rekolekcje oazowe.
W latach 1975-1977 s. Elioza Poprawa, współpracując z ks. Franciszkiem Chowańcem w Duszpasterstwie Służby Liturgicznej w Krakowie przy organizacji ośrodków rekolekcyjnych i zapisów na oazy, poznała dom w Bystrej Podhalańskiej. S. Ines Dąbrowska, pracująca w Duszpasterstwie Służby Liturgicznej w Krakowie, była pierwszą moderatorką – sercanką, która tutaj prowadziła rekolekcje w sierpniu 1977 roku.
Przez dwa lata kardynał Karol Wojtyła bywał gościem Domu
W grudniu 1977 roku ciężko zachorowała Pani Cecylia Szewczyk. Ks. Franciszek Chowaniec z ks. Antonim Pawlitą prosili ówczesną Matkę Generalną Zgromadzenia Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego, Karolinę Kasperkiewicz o zorganizowanie opieki nad Panią Cecylią. Początkowo do Bystrej siostry przyjeżdżały na krótki czas, aby zapewnić opiekę Pani Cecylii i zająć się domem.
W 1978 roku Metropolita Krakowski ks. kard. Karol Wojtyła poprosił Matkę przełożoną Sercanek M. Karolinę Kasperkiewicz, o sprawowanie opieki nad Ośrodkiem. Od stycznia 1978 na stałe zamieszkały tutaj: s. Helena Łukasik i s. Remigia Sawicka, potem dołączyła s. Petronela Czapiewska i s. Gracjana Biały. Siostry rozpoczęły organizowanie domu rekolekcyjnego i od tego czasu Siostry Sercanki „wrosły” w krajobraz naszej parafii” na stałe.
14 sierpnia 1978 r., za zgodą ks. kard. Karola Wojtyły, została odprawiona w tym domu pierwsza Msza św. oraz poświęcono Dom, nadając mu imię „Maksymilianum – Przystań” na cześć błogosławionego Maksymiliana Marii Kolbego, którego ksiądz kardynał, po beatyfikacji w 1971 roku ustanowił patronem Służby Liturgicznej w Archidiecezji Krakowskiej”.
Ojcem duchowym tego domu od początku był Kardynał Karol Wojtyła. W liście do Matki Generalnej Zgromadzenia Sióstr Służebnic Najświętszego Serca Pana Jezusa z dnia 9 stycznia 1978 roku ks. Kardynał tak pisał: Współcześnie bardziej niż kiedykolwiek należy pomóc młodzieży w odszukaniu ich celu życia. Spodziewam się, że Ośrodek w Bystrej Podhalańskiej stanie się centrum życia religijnego dla młodzieży naszej Archidiecezji i przyczyni się przez swój charakter modlitewny do odnowy życia religijnego w duchu Soboru Watykańskiego II”.
Od kwietnia 1978 roku, dzięki wielkiemu zaangażowaniu ks. Antoniego Pawlity, przeprowadzono remonty w domu: założono instalację wodociągową, wymieniono instalację elektryczną, założono centralne ogrzewanie, zrobiono łazienkę z ciepłą wodą, przygotowano mieszkania dla sióstr. Siostry zamieszkały w jednym pokoju, z drugiego utworzono kaplicę. W roku 1979 pani Cecylia przekazała oficjalnie dom na potrzeby Kurii Metropolitalnej w Krakowie, w zamian za dożywotnią opiekę.
Grobowiec rodzinny Cecylii Szewczyk na cmentarzu w Bystrej Podhalańskiej- opiekę sprawują Siostry Sercanki
Prośba kard. K. Wojtyły do Siostry Generalnej Sercanek o objęcie opieką Ośrodka „Maksymilianum”
Utrudnienia w funkcjonowaniu Domu Rekolekcyjnego
Prowadzona działalność rekolekcyjna i remonty napotykały ciągle na trudności ze strony PRL-owskiego aparatu państwowego. Prowadzący rekolekcje byli nachodzeni przez milicję i urzędników z Urzędu Gminy Jordanów, w celu utrudnienia a nawet uniemożliwienia prowadzenia z młodzieżą rekolekcji. Po zdecydowanym proteście prowadzących rekolekcje, szykany ustały.
Rozbudowa Domu Rekolekcyjnego
Po kilku latach funkcjonowania ośrodka okazało się, że jest on niewystarczający dla istniejących potrzeb. Dlatego jesienią 1985 roku, dzięki zaangażowaniu ks. Marka Głowni, przystąpiono do jego rozbudowy. Podwyższono dach, by na poddaszu urządzić pokoje mieszkalne oraz pogłębiono piwnice, by w podziemiach powstała nowa kaplica oraz jadalnia. Stworzono też lepsze warunki mieszkaniowe siostrom.
Ciekawostkę stanowią plany budowy nowego skrzydła Domu Rekolekcyjnego. Nie można było oczywiście w czasach PRL-u w sposób oficjalny starać się w urzędach państwowych o rozbudowę ośrodka oazowego, dlatego wszelkie projekty i plany były sporządzone na budowę budynku gospodarczego; na parterze miała być owczarnia, zaś na poddaszu było wydzielone miejsce na paszę dla owiec.
W połowie kwietnia 1993 r. ruszyła budowa nowego skrzydła Domu Rekolekcyjnego, przy zaangażowaniu ks. Prałata Franciszka Chowańca i ks. Stanisława Miki oraz s. Ines Dąbrowskiej, przełożonej wspólnoty w Bystrej Podh. Na parterze przewidziano nową jadalnię i kuchnię. Na pierwszym piętrze pokoje mieszkalne zaś na drugim piętrze nową, większą kaplicę. Jadalnia, kuchnia i mieszkania zostały oddane do użytku w 1996 roku. Nowa kaplica została poświęcona św. Maksymilianowi i pobłogosławiona 14 marca 1998 r. przez kard. Franciszka Macharskiego. Od tego czasu Dom przyjął nazwę „Maksymilianum” Dom Rekolekcyjny Służby Liturgicznej i Ruchu Światło-Życie Archidiecezji Krakowskiej.
Tablica informacyjna
27 marca 2000 roku, dzięki zaangażowaniu ks. Prałata Franciszka Chowańca i ks. Jerzego Serwina, rozpoczęto budowę budynku łączącego nowy dom z budynkiem gospodarczym. Przełożoną sióstr była s. Jolenta Wrutniak. Dzięki budowie tej części skrzydła i remontu poddasza nad częścią gospodarczą ośrodek zyskał nowe pomieszczenia konferencyjne.
W 2001 roku ks. Prałat Marek Głownia, Ekonom Archidiecezjalny, zezwolił na przygotowanie kompleksowego planu modernizacji Domu Rekolekcyjnego w Bystrej Podhalańskiej z zastosowaniem instalacji pomp ciepła i instalacji solarnej. Równocześnie w czerwcu 2002 roku w Domu Rekolekcyjnym rozpoczęto kolejne inwestycje: budowę przydomowej ekologicznej oczyszczalni ścieków poprzedzoną osuszeniem i izolacją fundamentów, budowę studni chłonnych wokół budynku oraz kolektora odprowadzającego wodę.
30 grudnia 2004 roku, po kilkumiesięcznej chorobie, zmarła w wieku 95 lat Pani Cecylia Szewczyk. Ceremoniom pogrzebowym przewodniczył w dniu następnym ks. bp Jan Szkodoń. W Domu Rekolekcyjnym w tym czasie odbywała się Noworoczna Oaza Modlitwy. Młodzież, którą Pani Cecylia tak bardzo kochała, dziękowała w modlitwie za jej dar serca i dom rodzinny przekazany na rzecz Ruchu Światło-Życie oraz uczestniczyła w jej ostatnim pożegnaniu.
Od wielu lat istniała potrzeba kompleksowej modernizacji „Maksymilianum”, ale zawsze czegoś brakowało: albo odpowiednich warunków albo pieniędzy. Prace przygotowawcze do rozbudowy rozpoczęły się 8 maja 2006 roku. Powstała wówczas nowa klatka schodowa w zachodniej części domu. Po zakończeniu rekolekcji wakacyjnych, we wrześniu 2006 roku, ruszyły prace budowlane, za zgodą i wsparciem kard. Stanisława Dziwisza oraz Ekonoma Archidiecezjalnego ks. Prałata Jana Kabzińskiego. Organizacją budowy zajął się ks. Jerzy Serwin. Przełożoną wspólnoty sióstr była wówczas s. Rajmunda Piechuta. Trzyletni okres budowy przyniósł widoczne efekty podjętej modernizacji. Wydzielono pokoje sypialne, każdy z łazienką. Zmieniono całą instalację elektryczną, wodno-kanalizacyjną, wentylacyjną oraz centralnego ogrzewania przy zastosowaniu energii odnawialnej pomp ciepła oraz instalacji solarnej.
Kompleks "Maksymilianum" po rozbudowie
Obecnie po modernizacji w Domu Rekolekcyjnym jest miejsce dla 90 osób. W ośrodku są dwie kaplice, trzy sale konferencyjne, nowoczesna kuchnia, jadalnia i pralnia. Urządzono na nowo pokoje dla sióstr. Zmiany objęły także teren wokół ośrodka: boiska sportowe, plac do zabawy dla dzieci, miejsce na ognisko, aby przybywający do tego Domu mieli także możliwość skorzystania z różnych form aktywnego wypoczynku. Przy ośrodku powstał parking na trzydzieści samochodów.
W sobotę 21 marca 2009 roku, w imieniu ks. kard. Stanisława Dziwisza, ks. bp Józef Guzdek przewodniczył koncelebrowanej mszy św. w intencji Twórców, Budowniczych, Dobroczyńców, Fundatorów, posługujących Sióstr Sercanek i Wszystkich, którzy do tego miejsca będą przybywać. Podczas mszy św. przy udziale wielu zaproszonych osób, biskup poświęcił „Maksymilianum” Dom Rekolekcyjny Służby Liturgicznej i Ruchu Światło-Życie Archidiecezji Krakowskiej w Bystrej Podhalańskiej.
W domu znajdują się dwie kaplice jedna na drugim piętrze – pw. św. Maksymiliana, druga w podziemiach (w dawnej piwnicy) nosi tytuł „Ecclesia Mater – Mater Ecclesiae” Szczególnie Kaplica pw. Matki Kościoła - nastraja do adoracji i kontemplacji. Tu znajdują się relikwie św. Jana Pawła, bł. Ks. Jerzego Popiełuszki, św. Siostry Faustyny Kowalskiej, bł. Karoliny Kózkówny, św. Brata Alberta Chmielowskiego, św. Stanisława Kazimierczyka, św. Józefa Sebastiana Pelczara, św. Jana Bosco, św. Dominika Savio, bł. Augusta Czartoryskiego, bł. Angeli Truszkowskiej, bł. Edmunda Bojanowskiego, św. Stanisława Biskupa i Męczennika, św. Królowej Jadwigi, św. Szymona z Lipnicy, św,. Maksymiliana Kolbe, św. Jana Marii Wianney-a, bł. Klary Ludwiki Szczęsnej. W tipes ołtarza znajdują się relikwie bł. małżonków Marii Corsini Beltrame, bł. Łucji i Marii, św. męczenników Crispina, Romana, Constantiniego, Grzegorza.
Dokument potwierdzający pobłogosławienie kaplicy
Kaplica pw. Matki Kościoła
Kaplica Św. Maksymiliana
W wyniku wykonanych prac Dom Rekolekcyjny nabrał nowego wyrazu, ma wyższy standard, jest bardziej funkcjonalny. Nie stracił klimatu domu rekolekcyjnego i swojego ducha i nadal służy metodzie wychowawczej Służby Liturgicznej i Ruchu Światło-Życie.
W latach 1976-78 turnusy organizowane były w okresie ferii letnich i przerw świątecznych. Od 1979 roku zaczęto organizować systematycznie, w ciągu całego roku różnego rodzaju spotkania modlitewne, rekolekcje, dni skupienia, zjazdy wspólnot religijnych, a także różne formy odpoczynku i rekreacji. Uczestnikami tych zajęć byli uczniowie ze szkół podstawowych, gimnazjów, szkół średnich, studenci klerycy i osoby dorosłe różnych profesji i grup modlitewnych niemal z całej Polski, jak również z Ukrainy i Austrii. W czasie Światowych Dni Młodzieży w Krakowie w Domu gościła 50 osobowa grupa z Austrii z dwoma kapłanami. Swe ćwiczenia duchowe odbywają tu różnorodne wspólnoty religijne i zawodowe jak np. oazy „Dzieci Bożych”, Wspólnota kapucyńska, Wspólnota dominikańska, Wspólnota franciszkańska, służba liturgiczna, Szafarze Nadzwyczajni, żony Szafarzy, Siostry Zakonne, klerycy, animatorzy itd. W organizowanych tu rekolekcjach uczestnikami byli również członkowie Związku Podhalan, Księża Moderatorzy Rejonowi, Duszpasterze Akademiccy, Neokatechumeni, prawnicy, pielęgniarki, nauczyciele, członkowie Apostolatu „Margaretki”, ministranci i wiele innych. Organizowane są również turnusy wypoczynkowe, integracyjne, dla dzieci niepełnosprawnych, osób starszych, ogniska, kursy. Ogółem w wykazanym okresie spotkało się tu 90 grup modlitewnych, formacyjnych, wycieczkowych, rekreacyjnych. Sprawujące pieczę nad Domem Siostry Sercanki znalazły uznanie w środowisku również dlatego, że włączają się na miarę swoich możliwości w życie parafii. Z inicjatywy siostry Heleny Łukasik, w czerwcu 2017 roku, powstało Stowarzyszenie „Sercańska Rodzina Świeckich. Siostra Perpetua Jadwiga Jarosz zorganizowała i prowadziła w dniach 13-15 marca i 19-21 kwietnia 2012 ogólnopolskie warsztaty kulinarne, w których uczestniczyły bystrzańskie gospodynie.
Ze skrupulatnie prowadzonej przez Siostrę Ines ewidencji prowadzonych różnorodnych form działalności, można poznać nie tylko różnorodność form organizowanych spotkań młodzieży, ale również wykaz parafii i grup uczestniczących w turnusach, nazwiska moderatorów i ilość uczestników.
Od 1976 roku do końca grudnia 2019 roku, z przerwą remontową w 2008 roku, w Domu gościły 1294 grupy, w których uczestniczyło 69920 osób z 24 diecezji z 1385 księżmi diecezjalnymi, było również 121 księży zakonnych z 18 zgromadzeń, 405 sióstr zakonnych z 16 zgromadzeń oraz 100 opiekunów świeckich. Dom został odwiedzony przez 10 biskupów
W latach 1976-1977 stosunkowo częstym „gościem” był kardynał Karol Wojtyła. W roku 1980 i 2009 gościem Domu był kardynał Franciszek Macharski. W 2009 roku odwiedził „Maksymilianum” ks. abp Stanisław Nowak z diecezji Częstochowskiej oraz ks. bp Józef Guzdek. Dwukrotnie w 1988 roku i raz w 2011 roku „Dom” odwiedzał bp Jan Szkodoń. W 2006 roku gościem Domu był kard. Stanisław Dziwisz. W 1988 w „Maksymilianum” gościli bp. Stanisław Smoleński i bp. Albin Małysiak. W 2010 złożył wizytę z diecezji katowickiej bp Damian Zimoń, W 2010 roku przybył z Przemyśla bp Adam Szal. Dwukrotnie w 2016 roku przebywał tu bp Grzegorz Ryś, który odwiedził „Dom” również w 2017 roku. W 2018 roku złożył wizytę bp Andrzej Przybylski z Częstochowy, a w 2019 roku dwukrotnie przebywał tu bp Janusz Mastalski.
PAMIĄTKI PO ŚW. JANIE PAWLE W DOMU REKOLEKCYJNYM „MAKSYMILIANUM” W BYSTREJ PODHALAŃSKIEJ.
W Domu Rekolekcyjnym „Maksymilianum” szczególną pamiątką są podarowane przez papieża św. Jana Pawła II.
- ornat w którym papież odprawiał Mszę św. w. w Kalwarii,
- akordeon, który wcześniej otrzymał jako dar bp Karol Wojtyła,
- krzyż pektoralny jaki otrzymał biskup Albin Małysiak z rąk papieża Jana Pawła II.
Eksponaty te przechowywane w oszklonej gablocie stanowią dziś relikwie Św. Jana Pawła II.
Druga gablota zawiera materiały związane z osobą Sługi Bożego ks. Franciszka Blachnickiego, twórcy Ruchu „Światło Życie”.
Pamiątki związane ze św. Janem Pawłem oraz Sługą Bożym ks. Franciszkiem Blachnickim- inicjatorem "Ruchu Światło, Życie"
Zebrał i opracował Tadeusz Uczniak
1Stanisław Szewczyk ur. 24 lutego 1875 roku w Bystrej 1875 (rodzice Wojciech i Anna Kulka), w Krakowie zawarł związek małżeński z Ireną z d. Wiatrowicz (1882- 1963), mieli jedną córkę Cecylię (1909- 2004). Zmarł 17 listopada 1971 roku, spoczywa na cmentarzu w Bystrej Podh